ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ಚಿತ್ತಾರ ’ಹಚ್ಚೆ’

ಶಿಡ್ಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಂತೆಯಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಕೈಮೇಲೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಯುವಕ.

ಒಂದು ಕೈಮೇಲೆ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರಾದವರ ಹೆಸರು, ಮತ್ತೊಂದು ಕೈಮೇಲೆ ಆರಾಧಿಸುವ ಭಗವಂತನ ಚಿತ್ರ. ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಪ್ರಾಣಿಯ ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಸೆ, ಮತ್ತೊಬ್ಬರಿಗೆ ಪಕ್ಷಿಯ ಚಿತ್ರ ಮೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಂಬಲ.
ಹಸ್ತ ಮತ್ತು ಬೆರಳುಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದ ಈ ರೀತಿಯ ಚಿತ್ತಾರಗಳು ಈಗ ಭುಜವನ್ನು ದಾಟಿಕೊಂಡು ಮುಖದವರೆಗೂ ತಲುಪಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಹೆಸರು ’ಹಚ್ಚೆ’. ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ’ಟ್ಯಾಟೂ’.
ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಭಾರಿ ಜಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಸಂತೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಕೈಗಳಿಗೆ ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಹಾಕಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಜನದಟ್ಟಣೆ, ಸದ್ದುಗದ್ದಲದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಹೋಗಬಾರದು. ಒಂದುವೇಳೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಕೈ ಮೇಲಿನ ಹೆಸರು ತೋರಿಸಿಕೊಂಡು, ಹೇಳಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಲ್ಲಿತ್ತು. ಪುರಾತನ ಜಾನಪದ ಮಾದರಿಯ ಈ ಹಚ್ಚೆ ಕಲೆ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶ ದಾಟಿ ನಗರದ ಯುವಜನರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ ಆವರಿಸಿದೆ. ಬಗೆಬಗೆಯ ಚಿತ್ತಾರ, ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ಮಾರು ಹೋಗಿರುವ ಯುವಜನರು ’ಟ್ಯಾಟೂ’ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮೈಮೇಲೆಲ್ಲಾ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.


ಶಿಡ್ಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಸಂತೆಯಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಹಾಕಲು ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಚಿತ್ತಾರದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುವ ಹೆಂಗಸು.

’ಒಮ್ಮೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿದ ಮೇಲೆ ಅದು ಜೀವನ ಪರ್ಯಂತ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ. ಎಷ್ಟೇ ತಿಕ್ಕಿದರೂ, ಏನೇ ಮಾಡಿದರೂ ಹಚ್ಚೆ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಹಚ್ಚೆ ಕಲೆಗಾರರು ಅಷ್ಟೇ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ಶ್ರಮಜೀವಿಗಳು. ಕಡಿಮೆ ಖರ್ಚಿನಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕುವ ಅವರು ಜಾನಪದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ’ ಎಂದು ಹಿರಿಯರೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದರು.
ಕಾಡಿಗೆ, ಚಿಮಣಿ ಎಣ್ಣೆಯಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಕಪ್ಪು ಪುಡಿ, ಕಾಡಿಗೆ, ಇಂಕ್, ಬ್ಯಾಟರಿ ಚಾಲಿತ ಸೂಜಿ ಬಳಸಿ ಚುಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕೊರವಂಜಿ, ಒಡ್ಡರು, ಬೇಡರು ಮತ್ತು ಕಿಳ್ಳೆಕ್ಯಾತ ಜನಾಂಗದವರು ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವರು ಇಷ್ಟ ದೇವರುಗಳು, ಚಿತ್ತಾರಗಳು, ರಂಗೋಲಿಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಕೈಗಳ ಮೇಲೆ ಧರಿಸಲು ಇಚ್ಛೆಪಡುತ್ತಾರೆ.
‘ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚೆ ಹಕುವ ಕಲಾವಿದರ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿರಳವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಂತೆ ಮತ್ತು ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವ ಕಲಾವಿದರು ವಿವಿಧ ಆಕಾರದ ಚಿತ್ತಾರದ ಮಾದರಿಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಗ್ರಾಹಕರ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ ಅವರು ಬಯಸಿದ ಕಡೆ ಪಡಿಮೂಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಅದರಲ್ಲೂ ತಳ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಈ ಹಚ್ಚೆ ಕಲೆಗೆ ಗೌರವವಿದೆ’ ಎಂದು ಜನಪದ ತಜ್ಞ ಜಿ.ಶ್ರೀನಿವಾಸಯ್ಯ ತಿಳಿಸಿದರು.
’ಹಚ್ಚೆ ಕಲೆ ಸೌಂದರ್ಯದ ಸಂಕೇತ. ಅದು ನಮ್ಮ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಾಕಿಸಿದವರ ನೆನಪು ಸದಾ ಕಾಲವಿರುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಗಳಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಹೊರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಫ್ಯಾಷನ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದರೆ ನಮ್ಮ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಪುರಾತನ ಜನಪದ ಕಲೆ’ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು.